علل کاهش انگیزه دانش‌آموزان برای کنکور نوبت دوم با شرکت در کنکور اول
در سال‌های اخیر، با برگزاری دو مرحله کنکور سراسری در اردیبهشت و تیرماه، انتظار می‌رود دانش‌آموزان پس از کنکور اول با تجربه‌ی بیشتر و آمادگی بالاتر، برای کنکور دوم نیز با انگیزه‌ی مضاعف تلاش کنند. با این حال، مشاهده می‌شود که بسیاری از داوطلبان پس از شرکت در کنکور اردیبهشت‌ماه، دچار افت شدید انگیزه و کاهش جدی در میزان مطالعه می‌شوند. این پدیده دلایل مختلفی دارد که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها پرداخته می‌شود:
- تخلیه‌ی روانی و احساسی:
کنکور، برای بسیاری از دانش‌آموزان، نقطه‌ی اوج اضطراب، تلاش و فشار روانی طولانی‌مدت است. پس از برگزاری کنکور اول، ذهن و بدن دچار نوعی تخلیه‌ی روانی می‌شود و وارد فاز استراحت و رهاسازی می‌گردد. این فرایند ناخودآگاه رخ می‌دهد و باعث می‌شود فرد برای بازگشت به فضای جدی مطالعه با مقاومت درونی مواجه شود.
- کاهش هدفمندی پس از یک مرحله:
بسیاری از داوطلبان، به ویژه در صورت داشتن عملکرد نسبی مناسب در کنکور اول، دچار نوعی رضایت کاذب می‌شوند و به طور ناخودآگاه این تصور در آن‌ها شکل می‌گیرد که دیگر نیازی به تلاش مضاعف برای کنکور دوم وجود ندارد. این ذهنیت منجر به کاهش برنامه‌ریزی مؤثر و افت جدی در ساعات مطالعه می‌شود.
- افت طبیعی انرژی پس از دستیابی به یک قله:
تجربه‌ی انسانی نشان می‌دهد که پس از دستیابی به یک هدف مهم، کاهش طبیعی انگیزه و انرژی اجتناب‌ناپذیر است. کنکور اردیبهشت به عنوان یک قله‌ی بزرگ در مسیر کنکوری دانش‌آموزان عمل می‌کند و پس از آن، ذهن و بدن به طور طبیعی تمایل به استراحت دارند. کنکور دوم برای بسیاری از افراد دیگر آن شور و هیجان کنکور اول را ندارد.
- تأثیر فضای مقایسه و شایعات:
پس از برگزاری کنکور اول، فضای مقایسه بین دانش‌آموزان، شایعات در خصوص نتایج احتمالی و تحلیل‌های نادرست در میان داوطلبان رواج می‌یابد. این فضا می‌تواند باعث ایجاد احساس یأس، ناامیدی یا رضایت کاذب شود و انگیزه‌ی واقعی برای مطالعه‌ی مجدد را کاهش دهد.
- ضعف در آموزش مدیریت دو کنکوری:
یکی دیگر از دلایل اصلی، ضعف در آموزش صحیح درباره‌ی مدیریت فرآیند شرکت در دو کنکور است. غالباً تمرکز مشاوران و معلمان تنها بر کنکور اردیبهشت‌ماه است و اهمیت آماده‌سازی تدریجی برای هر دو کنکور به درستی تبیین نمی‌شود. پس باید مشاوری انتخاب شود که از ابتدا به دانش‌آموزان آموزش دهد که مسیر آن‌ها تا کنکور تیرماه ادامه دارد و نه تا اردیبهشت و به درصدهای کنکور اردیبهشت اکتفا نکنند.
نتیجه‌گیری:
کاهش انگیزه‌ی دانش‌آموزان پس از کنکور اردیبهشت پدیده‌ای طبیعی و قابل پیش‌بینی است. آگاهی از این مسئله و مدیریت صحیح آن می‌تواند به دانش‌آموزان کمک کند تا پس از یک دوره‌ی استراحت کوتاه، دوباره با برنامه‌ریزی منطقی و هدفمند برای کنکور تیرماه آماده شوند. نباید انتظار داشت سطح انرژی و انگیزه پس از کنکور اول همانند دوران پیش از آن باشد، بلکه باید با پذیرش این افت طبیعی، برنامه‌ای مناسب برای احیای تدریجی انرژی تدوین کرد.
شیرین امیری
